به گزارش آفتاب جنوب ، یک شبکه شامل دو بخش است، بخش اول کاربران یا بازیگران هستند و بخش دوم لیستی از ارتباط ها، در محاسباتی که در تحلیل شبکه های اجتماعی انجام می شوند یک بخش محاسبات  بازیگران (گره ها یا نودها) هستند و بخش دیگر لیست ارتباط ها(یال ها)،به عنوان مثال در شکل زیر نود ها(بازیگران) و یال ها(ارتباط ها) تعریف شده و گراف مربوط به ارتباطات بین گره ها رسم شده است.

در بخش Nodes دو خصوصیت برای نودها ضمیمه شده است،یک برچسب یا لیبل که در اینجا Name می باشد و خصوصیت دوم جنسیت فرد را مشخص می کند که می تواند یکی از اعداد 1 یا 2 باشد.

در بخش Edges منبع و مقصد(هدف) به صورت شناسه های عددی مشخص می شوند.

مفهوم «شبکه» بر این حقیقت تاکید دارد که هر فرد گره­ های ارتباطی با دیگر افراد دارد، با افرادی که هر کدام از آن­ها به نوبه خود به عده کم، متوسط و یا زیادی از دیگران گره خورده ­اند.

عبارت «شبکه­ ی اجتماعی» به مجموعه ­ای از کنشگران و ارتباطات و گره­ های ارتباطی میان آنها اشاره دارد. گره ها  در گراف شبکه اجتماعی افراد جامعه هستند، و خطوط یا یال هایی که بین گره ها رسم شده است، ارتباطات میان افراد جامعه را مدلسازی می نماید.

تحلیل­ گر شبکه تلاش خواهد کرد با طراحی مدلی برای این روابط، ساختار گروه را به تصویر بکشد. در آینده فردی دیگر می­تواند تاثیر این ساختار بر کارکرد گروه و یا تاثیر این ساختار بر افراد درون گروه را مطالعه کند.

مفاهیم مهم در تحلیل شبکه های اجتماعی

• شبکه (Network)
• شبکه­ ی اجتماعی (Social Network)
• گراف یا نگاره (Graph)
• رابطه (Relation)
• داده­های رابطه ­ای (Relational Data)
• نیرومندی ارتباط
• پیوند (Tie)
• مولفه (Component)
• جرگه (Clique)
• درجه (Degree)
• انسجام اجتماعی (Social Cohesion)
• چگالی (Density)

علاوه بر محاسنی که شبکه های اجتماعی می توانند در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، تبلیغاتی،علمی و مذهبی  داشته باشند، می توانند عاملی برای انحراف افراد جامعه باشند. نرم افزارهای اتصال به شبکه های اجتماعی روی گوشی های موبایل و سیستم های رایانه از جمله whatsap ، line و ...  می توانند در راستای ارتقای سطح آگاهی ها و فرهنگ جامعه موثر باشند. در این گونه شبکه ها افراد در قالب گروه ها و روم های می توانند به تبادل اطلاعات و نظرات بپردازند.شرکت های تجاری بزرگ نیز برای تبلیغات محصولات خود سعی در استفاده هرچه هوشمندانه تر از شبکه های اجتماعی در عرصه تبلیغات محصولات و برند خود دارند.

با حضور شرکت های مهم در عرصه سرمایه گذاری های کلان در حوزه شبکه های اجتماعی از سال های 2006 به بعد تاکنون، کشورهای قدرتمند و رقیب در حوزه های اقتصادی، مذهبی و ... برای به دست گرفتن گوی سبقت از رقیبان از سعی در خرید و استفاده از اطلاعات موجود در شبکه های اجتماعی همچون facebook  و دیگر شبکه های اجتماعی بزرگ دارند.

 سوال در اینجا مطرح می شود که ماهیت شبکه های اجتماعی را چطور ارزیابی کنیم؟ ماهیت شبکه های اجتماعی می تواند مفید و باعث رشد و ارتقاع سطح دانش و آگاهی جامعه شود، و همچنین موجب ارتباط بین جوامع مختلف می شود و مفهوم دهکده جهانی را به طور واقعی تر فراهم می نماید. اما در کنار مزایای آن می تواند عامل نفوذ و تاثیر بر فرهنگ جامعه بر اساس تمایلات شخصی و سیاسی باشد.

 اما چگونه می توان از طریق شبکه های اجتماعی بر اقتصاد و فرهنگ و دیگر مسائل مهم یک جامعه تاثیر گذاشت؟ شبکه های اجتماعی بزرگ مثل facebook  با دارا بودن بیش از دو میلیارد کاربر عضو به یک دایره المعارف از اطلاعات مربوط به فرهنگ و اقتصاد و دیگر خصوصیات جامعه کشور ها مبدل شده است. پس از خرید اطلاعات مربوط به دیگر کشورها توسط کشورهای رقیب در حوزه های اقتصادی و مذهبی و ... از طریق تحلیل این داده ها که همان نظرات و صحبت های کاربران آن جامعه می باشد به نتایج قابل ملاحظه ای درباره عقاید و نظرات جامعه در حوزه های ذکر شده بدست می آید و از این طریق برای تاثیر بر اقتصاد و عقاید دیگر جوامع اقدام می شود.

از حدود 3 یا 4 سال گذشته ایران نیز در عرصه شبکه های اجتماعی داخلی تلاش های مورد توجهی انجام داده است که از جمله آنها می توان به شبکه اجتماعی پزشکان برای پیدا کردن پزشک مناسب بر اساس خصوصیات مورد نیاز بیمار  و شبکه اجتماعی گردشگری جهت معرفی هوشمند مکان های زیارتی و سیاحتی بر اساس علاقه مندی فرد عضو اشاره کرد. فیس نما  و تبیان با داشتن  بیشترین اعضاء، نمونه هایی از شبکه های اجتماعی پر طرفدار در بین کاربران ایرانی هستند.

عملکردهای شبکه اجتماعی

1- ارایه خدمات: مانندچت،وبلاگ‌نویسی،ایمیل،پیام‌های فوری،ویدئو،اشتراک‌گذاری فایل

2-ساخت یک پایگاه داده ازکاربران که باعث می‌شودکاربران،دوستان خودرابیابندویا انوع گروه‌های اجتماعی باتکیه براشتراک سازماندهی شوند.

3- آزاد و بدون هزینه

4- اضافه کردن ویژگی‌های جدیدبراساس نظرات کاربران

5- اجازه دادن به کاربران برای دسترسی داشتن وتنظیم قوانین وحفظ حریم خصوصی.

6- فراهم کردن زمینه‌ای برای ملاقات کردن با افرادغریبه یاکسانی که به زمینه‌های مختلف موردنظرافرادنزدیک هستند.

7- تبلیغات هدفمنداینترنتی

مزایای شبکه‌های اجتماعی

1-انتشاروتسریح آزادانه اخبارواطلاعات،افزایش قدرت تحلیل وتقویت روحیه انتقادی

2- امکان عبورازمرزهای جغرافیایی وآسیایی باافرادوجوامع وفرهنگ‌های مختلف

3- شکل‌گیری وتقویت خردجمعی

4- امکان بیان ایده‌هابه صورت آزادانه وآشنایی باافکاروسلیقه‌های دیگران

5- ارتباط مجازی مستمربادوستان وآشنایان

6- تبلیغ وتوسعه ارزش‌های انسانی واخلاقی درعرصه جهانی: اگرچه به علت غلبه ابعاددیگرشبکه‌های اجتماعی بعدارزشی آن کمترموردتوجه قرارگرفته،امابه جرات می‌توان گفت که یکی ازقابلیت‌های مهم شبکه‌های اجتماعی که تاکنون موردغفلت واقع شده فراهم کردن فضای بین‌المللی است که جهت تبلیغ واشاعه ارزش‌های دینی،انسانی واخلاقی است. بسیاری ازکاربران شبکه‌های اجتماعی افرادی هستندکه درصورت تبلیغ صحیح ارزش‌های اخلاقی وانسانی ازآن استقبال کرده وتحت تاثیرقرارخواهندگرفت.

7-یکپارچه‌سازی بسیاری ازامکانات اینترنتی و وبی(Web): یکی ازمزیت‌های اصلی شبکه‌های اجتماعی یکپارچه‌سازی امکانات پایگاه‌های مختلف است. امکاناتی ازقبیل ایجادصفحات وپروفایل‌های شخصی،ساخت وبلاگ‌ها،جستجوی اینرنتی،فضابرای آپلودفایل‌هاکه تا پیش ازاین کاربران برای استفاده هرکدام ازآنهاباید عضو سایتی می‌شدند. اما اکنون ازطریق یک عضویت ساده هم این امورامکان‌پذیراست. این وب‌سایت‌هابه راحتی باپایگاه‌های اینترنتی بزرگ دنیامانند Google،Yahooلینک داخلی برقرارمی‌کنند و از امکانات آنهادروب‌سایت خوداستفاده می‌کنند.

8-    توسعه مشارکت‌های مفیداجتماعی

9-    افزایش سرعت درفرآیندآموزش

برخی ازمهمترين آسيب‌های شبکه‌های اجتماعی

1- تاثیرافکارعمومی وبسیج آنهابرای اختشاش دردرون کشورها

2- تضاد با ارزش‌ها و باورها

3- افزایش تعارضات ساختاری ودوگانگی هویت

4- یکسان‌سازی فرهنگی

5- اختلال درروندو وحدت ملی

6- ایجاد اختلاف وشکاف میان ملت‌ها به دلیل ملی‌گرایی افراطی

7- ایجاد نخبگان سیاسی وفرهنگی وابسته (پایگاه اینترنتی جنگ نرم)

8- ایدئولوژی‌های متضاد وبروز شکاف فرهنگی

9- یکپارچگی افقی گروه‌ها وطبقات و تشدید دو قطبی بودن

10-بهره‌برداری تبلیغاتی وانتشاراخبارغیرواقعی تحریف شده

11- تضعیف پیوندهای سنتی ازطریق تقویت وتبلیغ ارزش‌های بیگانه

چشم اندازوآینده شبکه های اجتماعی

عرصه سایبروفضای مجازی درآیندهای نزدیک درتسخیرشبکه های اجتماعی خواهدبودومردم مهمترین تولیدکننده ومصرف کنندگان اطلاعات درمحیط شبکه های اجتماعی هستند.

شبکه های اجتماعی ساختارهای اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی وسیاسی رادچارتحول جدی وساختاری خواهدنمودو رسانه‌های جدیدوشبکه های اجتماعی؛فرهنگ دموکراتیک راگسترش می دهند.

باتوجه به گسترش روزافزون شبکه های اجتماعی،این شبکه هانقشی اساسی دربازآفرینی،تقویت و واقعی ترشدن هویت هادارند.

منابع:

 www.onlinesna.com

www.insna.org

یادداشت/سید محمد قاضی نیا

انتهای پیام/م