نظرسنجی

عملکرد شورای ششم دوگنبدان را تا کنون چگونه ارزیابی می کنید؟
18. بهمن 1400 - 13:31
با گسترش موج انقلاب، رژیم پهلوی تصمیم گرفت فردی نظامی را به استانداری کهگیلویه و بویراحمد منصوب کند تا قادر به سرکوبی مردم باشد. در نیمه دوم سال ۱۳۵۷ سرلشکر “محمود همپایی“ جای “احمد جوهرزاده“ را گرفت. اما موج انقلاب قوی­ تر از آن بود که با چنین اقداماتی مهار بشود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب، مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در طول تاریخ، همیشه برای دفاع از تمامیت ارضی کشور سنگ تمام گذاشته اند. مبارزه با اسکندر مقدونی، مبارزه با پرتغالی­ها در بوشهر، مبارزه با فرقه جعفر پیشه وری در آذربایجان، قیام عشایر جنوب، سرکوب شیخ خزعل، در ملی شدن صنعت نفت، دو جنگ تامرادی و گجستان، پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع مقدس ودیگرعرصه ها مهر تائیدی بر این ادعاست.

 با توجه به مخالفت حضرت امام(ره) در سال ۱۳۴۲ با لایحه انجمنی و ولایتی و اوج آن در سال های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷، در آن شکی نیست که تمام طبقات جامعه کهگیلویه و بویراحمد اعم از دامدار و کشاورز، کارگر و کارمند، مرد و زن، پیر و جوان با وحدتی بی نظیر برای پیروزی انقلاب در تلاش بودند و همگام با مراسم و مناسبت­هایی که در سایر شهرهای کشور برگزار می­شد آنان نیز اقدامات مشابهی انجام می­دادند که حرکت انقلابی مردم گچساران نمونه بارز آن است.

 نقطه عطف حرکت انقلابی مردم گچساران

حرکت انقلابی مردم گچساران از سال ۱۳۵۰ تا بهمن ۱۳۵۷ یکی از مهم­ترین جریان های فکری، سیاسی و ایدئولوژیک نه فقط استان، بلکه جنوب کشور به شمار می رود، نقطه عطف این حرکت انقلابی، ۱۹ آبان ماه 57 است که در چنین روزی شش نفر از مخلص ترین و برومندترین جوانان این شهرستان در خون خود غلتیدند و شربت شیرین شهادت را نوشیدند.

قیامی مصادف با ماه مبارک رمضان

از این رو، نکته اساسی اینجاست که قیام خونین ۱۹ آبان مصادف با ماه مبارک رمضان ۱۳۵۷ است،گچساران دارای عقبه فکری و سیاسی بسیار پیچیده، چند لایه و متفاوت است که بیشتر به کشف نفت در منطقه یعنی از دهه 30با شکل گیری انجمن­های کارگری صنعت نفت که متاسفانه تاکنون، در پژوهش­های صورت گرفته مورد ‌توجه قرار نگرفته و بنا به دلایل مختلف،آن ‌گونه که شایسته آن بوده و هست، بازگو نگردیده است.

بر این اساس، اسناد موجود بیان می‌کند که جریان انقلابی مردم گچساران، یک موضوعی چند علتی است. از یک طرف موجب تضاد آراء بین گروه های سیاسی و فکری هم قبل از انقلاب و هم بعد از آن قرار گرفته و از طرف دیگر یکی از مؤثرترین قیام های مردمی‌، نه فقط استان؛ بلکه جنوب کشور علیه رژیم پهلوی بوده که ضربات و تبعات بسیار جبران ناپذیری برای‌ این رژیم‌ در برداشته است.

موج انقلاب قوی­تربود

به­ گونه‌ای­ که با گسترش موج انقلاب، حاکمیت وقت تصمیم گرفت فردی نظامی را به استانداری کهگیلویه و بویراحمد منصوب کند تا قادر به سرکوبی مردم باشد. بدین ترتیب در نیمه دوم سال ۱۳۵۷ سرلشکر “محمود همپایی“ جای “احمد جوهرزاده“ را گرفت. اما موج انقلاب قوی­تر از آن بود که با چنین اقداماتی مهار بشود.

سرلشکر همپایی در نخستین روزهای پس از انتصاب خود تصمیم گرفت از مناطق کهگیلویه و بویراحمد سرکشی کند. بدین منظور او از شهرستان گچساران بازدید کرد. در این شهر فقط تعداد معدودی از افراد وابسته به حکومت آن هم در ساختمان یکی از ادارات با او دیدار کردند بنابراین او نه تنها نتوانست هیچ­گونه دیدار و گفتگویی با مردم داشته باشد؛ بلکه شدیدا مورد نفرت آنان هم قرار گرفت.

با این تفاسیر محمد ابراهیم شریعتی از بازاریان قدیمی و از مبارزین انقلابی گچساران در مبارزه با رژیم پهلوی است، وی نزدیک به 90 بهار را تجربه کرده است و از جمله بهبهانی هایی هستند که در سال 1339به گچساران عزیمت کرده که درادامه گوشه ای از مبارزات انقلابی مردم گچساران به زبان این مبارز انقلابی روایت شده است.

شرایط سخت زندگی مردم در دوران پهلوی

وی با اشاره به جنایات رژیم پهلوی در گچساران و نقش مبارزات مردم این شهرستان در پیروزی نهضت خمینی کبیر،گفت:مردم گچساران در دوران رژیم پهلوی سال ها زندگی سخت و دشواری داشتند،در حالی که آب مصرفی و آشامیدنی آنها از چاه های خانگی و غیر بهداشتی بود،هرچند برق ضعیف شهرداری غالبا خاموش و نفت و گاز تولیدی منطقه نیز صادر می شد، اما به مردم نمی دادند.

وی افزود: زمین های شهر در انحصار شرکت نفت و ساخت و ساز هم ممنوع بود و اگر کسی آلونکی می ساخت فورا تخریب و طرف جریمه می شد؛ بهداری شهر درمانگاه کوچک و غیرمجهزی بود آنهم با چند پزشک عمومی،محیط شهر آلوده و کثیف بود و مجالس مذهبی ، مراسمات عزاداری و سینه زنی عاشورای حسینی محدود و نیز تحت نظر ساواک گاهی به بهانه های بیجا تعطیل می شد.

رواج مراکز فساد و فحشا

شریعتی درادامه تصریح کرد:اماکن فساد و فحشا آزاد، مشروب فروشی و شراب خواری فعال و نیز ارازل و اوباش شب ها با بدمستی و عربده کشی مزاحم آسایش و خواب مردم بودند و ژاندارمری که مسئولیت نظم و امنیت شهر را برعهده داشت به شکایات مردم توجهی نمی کرد و اگر اعتراضی هم می شدبرای شاکیان مزاحمت ایجاد می کردند، چون از اوباش باج می گرفتند و حمایت می کردند.

 این مبارز انقلابی اظهارکرد:منطقه شرکت نفت از منابع آب دشت امامزاده جعفر تأمین و نیز برق فشار قوی سراسری داشتند، بیمارستان مجهز و امکانات رفاهی و تفریحی کامل داشتند، اما مردم شهر را راه نمی دادند، شب های جمعه در بازار جلسه قرائت دعای کمیل برپا بود و بلندگوی قوی  شرکت نفت ترویج قمار و قمار بازی پخش می کردند مردم شهر از این  تبعیضات و سیاست دوگانه مسئولین سخت ناراضی و عصبانی بودند.

 تبعید زید بهبهانی به گچساران

وی درادامه افزود:در سال 46 یکی از کارکنان صنعت نفت ماهشهر به نام "محمد زید بهبهانی" به این شهر تبعید شد که مردی فاضل ، اندیشمند و از طرفداران جدی امام خمینی ) ره)بود.با وجود اینکه ساواک کاملا او را تحت نظر داشت در مجالس مذهبی مانند دعای کمیل بازاری ها شرکت می کرد.تدریجا چند نفر شرکت نفتی و فرهنگی نیز به این جمع پیوستند و به مناسبت های مختلف در این مجالس به تفسیر قرآن مجید و بخش هایی از نهج البلاغه و دعای کمیل می پرداختند. هرچندجلساتی پنهانی داشتیم و از مظالم حکومت و وضع نابسامان مردم و راه چاره صحبت می شد و مردم ناراحت و علاقمند را آگاه و افشاگری می کرد.

شریعتی گفت:با این اوصاف پس از مدتی خبرچینان مزدور محلی که در رأس آنها یک روحانی نمای فرهنگی بود، گزارش این گروه را به ساواک دادند که تحت تعقیب قرار گرفتیم ،بعضی را تبعید و بعضی هم به زندان افتادند و عده ای هم با تعهد تحت نظر بودند. بنابراین محدودیت های ساواک باعث شد که مجلس "زیدبهبهانی" به شکل دیگری ادامه پیدا کند، روزهای جمعه و ایام تعطیل به عنوان تفریح و گردش ،جمعی محدود به اطراف شهر می رفتند و از آموزه های قرآنی و مذهبی آقای بهبهانی بهره می بردند.در این برنامه ها بحث های سیاسی، مظالم رژیم پهلوی و دستورات امام نیز مطرح می شد ،بدین گونه بود که بازهم فشارهای ساواک بیشتر شد آقای بهبهانی را به ماموریت خارج از شهر (مناطق نفتی رگ سفید،بی بی حکیمه و...)فرستادند ولی در فرصت های مناسب این جمع فعال بود حتی در درون مغازه ها هم از این فرصت ها استفاده می شد و در سال 1356 و با اوج گیری تظاهرات مردم قم ،تهران و تبریز و برپایی چهلم شهدای این تظاهرات ،گروه های دیگری از فرهنگیان ،شرکت نفتی ها و جوانان گچسارانی دست به فعالیت زدند.

منابع نفت و گاز به غارت می رفت

این مبارز انقلابی تصریح کرد:این درحالی بود که سال های طولانی ثروت و منابع کشور مخصوصأ نفت و گاز تولیدی این منطقه که به قول کارشناسان یک چهارم نفت و یک سوم گاز تولید گچساران بود که در اختیار اربابان آمریکایی و اروپائی شاه که به یغما می بردند و مردم نجیب و بزرگوار ایران این ظلم و ستم فاحش را ناچارا تحمل می کردند ولی بر خشم و کینه آنها نسبت به رژیم سفاک پهلوی بیشتر می شد که به قول شاعر تپیدن های دل ها ناله شد آهسته آهسته_ رساتر چون شود این ناله ها فریاد می گردد.

 وی افزود:ماه مبارک رمضان سال 57که مصادف با شهریورماه بود، 2 نفر از روحاننیون از دفتر مرحوم آیت الله عظمی گلپایکانی از قم به گچساران اعزام شدند، حجت الاسلام  غلامرضا مصباحی مقدم در مسجدصاحب الزمان(عج) بازار و حجت الاسلام معلمی در مسجد بیت العباس(ع) ،نیز شب ها سخنرانی داشتند و با بیان سخنان شیوا و جذاب مستمعین زیادی گرد هم جمع می آمدند.(مسجد صاحب الزمان(عج) به همت بازاریان و مرحوم حجت الاسلام وهابی و پس از آن بیت العباس(ع) توسط اصفهانی های مقیم گچساران ساخته شد این دو مکان نقش فعالی در انقلاب داشتند.( بعد از سخنرانی جمعیت با صدای بلند اعتراضات و شعارهای خود علیه رژیم را شروع کردند که ساواک برای جلوگیری از این وضع آقای "مصباحی مقدم "را احضار تا تعهد کتبی بدهد که جلو این بحران را بگیرد.

شریعتی در ادامه گفت:بنابراین ایشان زیر بار نرفت و گفت که اگر قبول نکنید برمی گردم و ساواک با جمعیت زیاد این مجلس ناچارا سکوت کرد؛ روز عید فطر برای اولین بار جمعیت زیادی از زن و مرد برای انجام نماز عیدحاضر شده و در حوالی مرکز شهر نماز خوانده شد بعد مردم با تظاهرات حرکت کرده و شعارها هم شروع شد نیروهای رژیم پهلوی که ساواک قبلا از فارس و خوزستان برای پیشگیری خواسته بود با تیراندازی هوائی و فشار، جلو حرکت را گرفتند تا متفرق شوند.(عده ای از نیروهای مسلح ضد شورش مسجد را محاصره کرده و مانع حرکت جمعی مردم  به خارج شهر که  قصد ادای نماز را داشتند، شدند. در اثر اعتراض مردم و تدبیر دست اندرکاران، به شرط آن که نمازگزاران شعار ندهند اجازه حر کت از سوی ماموران رژیم پهلوی داده شد.)

ساواک بلندگوهای مسجد را به گلوله بست

وی اظهارکرد:کم کم حرکت ها گسترده تر شد روزهای 17 و18آبان ماه 57طبق دعوت قبلی مردم در مسجد صاحب الزمان (عج) جمع شده که درادامه سخنرانی ها و شعارها علیه رژیم پهلوی شروع شد که در این هنگام نیروهای رژیم پهلوی مسجد و نیز بلندگوهای مسجد را به گلوله بستند و گاز اشک آور پخش کردند و رفتند.

شهادت یک سرباز بدلیل سرپیچی از دستور مافوق

شریعتی ادامه داد:در همین ایام ،یکی از جوانان شهرمان که خدمت سربازی خود را در بندر بوشهر می گذرانید ،از دستور تیراندازی به تظاهر کنندگان بوشهری سرپیچی می کند و به دستور فرمانده اش نیز شهید می شود(شهید مراحل)،قرار شد مجلسی جهت شهادت آن بزرگواردر مسجد صاحب الزمان(عج) برگزار شود ولی ساواک مانع شد. در عین حال تعدادکمی از مردم خصوصا چند نفر از دانش آموزان و دانشجویان در مسجد حاضر شدند و فرصتی بدست آمد و آقای بهبهانی سخنان کوتاهی ایراد نمود و اولین تظاهرات خیابانی در گچساران شکل گرفت و پلاکاردی که به مناسبت چهلم شهدای یزد توسط دو دانشجوی دانشگاه شیراز تهیه شده بود ،بالا رفت و در جلوی صف جمع کوچکی حدود 30 نفر قرار گرفت.

فصل نوین تاریخ مبارزات مردم گچساران

این مبارز انقلابی گچساران درادامه افزود:بنابراین ستادبرگزاری مراسم برای روز بعد از مردم خواست که بعد از ظهر در مسجد شرکت نفت(مسجد شهیدان) حاضر شوند ، روز ۱۹ آبانماه ۵۷ فصل نوینی در تاریخ مبارزات انقلابی گچساران رقم خورد،شهر در التهاب و هیجان عجیبی بود به دستور امام رضوان الله تعالى عليه ، کارکنان صنعت نفت در اعتصاب، دستگاه عظیم نفت خوابیده، بازار تعطیل، ادارات ، بانکها و مدارس نیز تعطیل شدند و بیشتر مردم شهری و روستائی داخل و بیرون مسجد جمع شده و شعارهای کوبنده می دادند و به سخنرانی ها توجه داشتند.

وی گفت:در این میان شهید بلادیان با شور و هیجان خاصی شعار می داد و مردم را به ایستادگی فرا می خواندند گاز اشک آور پرتاب شد و چند نفر از جوانان مورد ضرب و شتم ماموران قرار گرفتند همزمان ساواک و ژاندامری تعداد زیادی از زنان بدکاره و افراد خلافکار محله ها و بدنام شهر را جمع کرده بود و علیه تظاهر کنندکان شعار می دادند و سنگ پرانی می کردند.

شهات 6جوان گچسارانی در مسجد شهیدان

شریعتی گفت: به دستور ساواک مسجدنیز محاصره که با تهدید و فشار خواستند مردم متفرق شوند، اما توجهی نشد و کسی هم تصور نمی کرد که به این جمعیت اعتراضی بدون خشونت، با گلوله پاسخ داده شود که ناگهان فرمانده دستور آتش داد و درب ورودی خانه خدا را به گلوله بستند که 6 نفر از جوانان مبارز و از قومیت های مختلف به نام های شهید حاج سید نجف بلادیان بازاری، شهید سید مذکور پارسی دانشجو از سادات لرزبان، شهید حسین کیامرثی کارگر ترک زبان، شهید غریب پرویزی کارگر ترک زبان، شهید محمدفراشبندی دانش آموز و شهید حسین امینی دانش آموز اصفهانی بدست جلادان خونخوار و جنایت کار رژیم پهلوی  به شهادت رسیدند که درود و رحمت الهی بر روان پاکشان باد.

 شریعتی اظهارکرد: شهید سید نجف بلادیان"بازاری" در داخل مسجد شهید شد(در مسجد مورد اصابت گلوله و در راه اعزام به بهبهان به شهادت رسیدند) و شهدای والامقام  شهید امیرحسین کیامرثی"کارگر"(در جلوی سینمای شهربه شهادت رسیدند) ،شهید غریب پرویزی"کارگر" شهید سید مذکور پارسی "دانشجوی دانسرا"، شهید محمد فراشبندی (دانش آموز) در جلوی مسجد شهیدان  و شهید حسین امینی (دانش آموز) روبروی فرمانداری سابق در محل فعلی کانون جوانان بسیج به شهادت رسیدند.(گفتنی است شهید رحمت الله بشارت از دیگر جوانان برومند گچساران در قم به شهادت رسیدند) که درود خدا بر روان پاکشان باد.

 وی درادامه افزود:بنابراین جوانان با دیدن این جنایت دلخراش به خشم و حرکت آمده و منازل ، دفاتر ، ماشین های شرکت های آمریکائی_اسرائیلی را آتش زدن، به مشروب فروشی ها ، اماکن فساد، سینما و بانک صادرات نیزحمله کردند نیروهای رژیم پهلوی نیز در تعقیب مردم تیراندازی کرده و چندنفری هم زخمی شدند.

تبعید به زندان کارون اهواز

این مبارز انقلابی اظهارکرد:در شهر صدای ناله و شیون خانواده ها بلند بود ،حکومت نظامی اعلام و سرتیپ نصیری به فرمانداری منصوب ، عده ای را دستگیر و به زندان کارون اهواز فرستادنداما باز اوضاع آرام نشد؛ در تاسوعا و عاشورای حسینی که باران رحمت الهی نازل می شد مردم همه سیاهپوش با نوحه سرائی بر سر و سینه می زدند و شعارهای "هیهات من الذله ، نهضت ماحسینی است_رهبر ما خمینی است و نیز استقلال آزادی جمهوری اسلامی" سر می دادند و به راهپیمائی و تظاهرات خود همچنان ادامه می دادند،مأمورین هم صف کشیده نظاره گر بودند.

این مبارز انقلابی افزود:در همین ایام بود که به دستور امام(ره) کارکنان صنعت نفت دست از کار کشیدند آن زمان هم گچساران حدود یک سوم نفت کشور را تولید می کرد و از حساسیت ویژه ای برخوردار بود بعضی از روسای ساواکی شرکت نفت مانع اعتصاب می شدند که مورد تهدید مردم قرار گرفتند دستگاه عظیم نفت تعطیل و قطع صدور نفت اعلام گردید .

اعتصابات کارکنان صنعت نفت گچساران

شریعتی یادآور شد:کارکنان شریف شرکت نفت گچساران در آن محیط کوچک و حساس کار بزرگی انجام دادند و یکی از مبارزان که در مخابرات کار می کرد به شدت مورد ضرب و شتم ماموران ساواک قرار گرفت برای حفظ جان کارکنان صنعت نفت و خانواده هایشان آنها را به شهرهای مجاور بردند برای هزینه زندگی آنان مبالغ زیادی از طرف روحانیت شیراز ،اهواز ، بهبهان و بازار گچساران تامین و پرداخت می شد اعتصاب کارکنان صنعت نفت و گاز رژیم شاه را مستاصل کردند به طوریکه که امام عزیز فرمودند:" اعتصاب کارکنان صنعت نفت و قطع صدور نفت به خارج کمر طاغوت را شکست ".

 وی افزود:درآن ایام نیز ساواک عده ای در حدود 30نفر از بازاریان ،فرهنگیان، کارکنان صنعت نفت، امام جماعت مسجد شهیدان(حجت الاسلام جزایری) و فرزندانشان را دستگیر و بعد از بازجویی های عجیب و غریب و تهدیدها ،پروند سازی نموده  و همه را با هواپیما به اهواز فرستادند که مجازات آنها را از اعدام ، حبس ابد و حبس از5 تا10سال تعیین نمودند و این احکام را فقط دادگاه نظامی تایید و اجرا می کرد و زندان کارون پر از جمعیت مبارزین بود.

  شریعتی ادامه داد:جا دارد یادی شود از مرحوم حاج "رمضان منصوری اصفهانی" که در این تظاهرات نقش مهم و ارزنده ای داشت و بدون ترس از ماموران حکومتی راه اندازی دستگاه های صوتی و تنظیم بلندگوهای راهپیمایی و مراسم را به عهده داشت او یکی از مبارزین فعال دوره انقلاب بود که جوانان تحت تعقیب را در خانه خود پناه می داد بعد از پیروزی انقلاب هم با نیروهای سپاه همکاری صادقانه ای داشت و امکانات جبهه های جنگ را با سایر رفقا راه اندازی می نمود.

 وی گفت: به هر حال از آن پس مزاحمت های ساواک و نیروهای نظامی مانعی در برگزاری تظاهرات نبود فعالیت های دیگری توسط دانشجویان، فرهنگیان و دانش آموزان در مدارس صورت می گرفت برای اولین بار نمایشگاه کتابی در مسجد شهیدان توسط دانشجویان گچساران و بهبهان برپا شد که مورد استقبال زیادی قرار گرفت .

 شریعتی در پایان گفت:سرانجام نصرت و یاری الهی شامل حال ملت مسلمان و عاشق اهل بیت علیهم السلام شد و در روز پر شکوه 22 بهمن ماه 1357 انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و مشیت و اراده خداوندی نصیب ملت ایران گردید و نظام جمهوری اسلامی ایران تحقق یافت.به دستور امام خمینی(ره) دولت موقت بازرگان تشکیل شد تمام دستگاه نظامی و اجرای طاغوتیان از کار افتاد کمیته های موقت انقلاب در کشور برای حل و فصل امور مردم و حفظ امنیت شهرها تشکیل شد در گچساران کمیته سه نفره با شرکت شهید حجت الاسلام محمد تقی بشارت ،محمد زید بهبهانی و بهرام تاجگردون تشکیل و مدیریت شهر را بر عهده گرفتند عده ای از جوانان برای حفظ امنیت شهر و حفاظت از منابع و چاه های نفت و تهیه مواد غذایی و سایر امور در خدمت مردم بودند جوانان شهر شب و روز برای امنیت شهر و حفاظت از دستگاه های عظیم نفت تفنگ به دوش جانانه خدمت می کردند بعد هم عده ای از آن جوانمردان در جنگ تحمیلی با صدامیان جنگیدند و به درجه رفیع شهادت نایل آمدند.

 

انتهای پیام/م

نظرات کاربران

تازه های سایت