به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آفتاب جنوب،امسال شهروندان گچسارانی در مقایسه با سال های گذشته پاییز و زمستان متفاوت تری را تجربه کردند،روزهایی نسبتا متفاوت از لحاظ دمایی با پاییز و زمستان های سال های گذشته با کاهش شدید بارندگی.

حاکمیت چنین جوی سبب نگرانی ساکنین دیار بام نفت ایران نیز شده است ،هرچنداثرات مخرب کمبود بارش ها و گرم تر شدن دمای هوای فصل سرد سال بر محیط زیست بر کسی پوشیده نیست.

کهگیلویه و بویراحمد با داشتن 2 میلیون واحد دامی ،160 هزار هکتار زمین زراعی و 45 هزار هکتار باغ به عنوان یکی ازقطب های بزرگ کشاورزی شناخته می شود که بیش از 20 درصد سهم اشتغال این استان مربوط به بخش کشاورزی است. 

هرچند دشت 6 هزار هکتاری امامزاده جعفر گچساران یکی از قطب‌های مهم کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد به شمار می رود ؛این دشت بر اثر تداوم و افزایش خشکسالی طی سالهای اخیر و افزایش مصرف آب در بخش های مختلف، امروزه در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.

کاهش بارندگی این منطقه در حالی است که سالانه 22 میلیون متر مکعب آب از چاه‌های این دشت برداشت می‌شود که این میزان هفت میلیون و 200 هزار متر مکعب بیش از حد مجاز است. 

این درحالی است که دشت امامزاده جعفر با وسعتی حدود 60 کیلومتر مربع واقع در 15 کیلومتری شمال شرق گچساران دارای خاکی مرغوب و مستعدبرای کشاورزی است در این دشت حدود 313 حلقه چاه برای مصارف کشاورزی ،صنعتی و شرب حفاری شده که آب آنها از دو سفره زیرزمینی آبرفتی و آهکی تامین می شود این دشت از شمال و شمال شرق به کوه های آهک آسماری و از جنوب نیز به آهک آسماری سازند گچساران محدود می شود.

موقعیت و مسیر جریان و میزان بارش و برداشت آب، دشت را تحت تاثیرهای متفاوت ناشی از تشکیلات آهکی شمال و سازند گچساران در جنوب قرار می دهد، بر اساس نتایج هیدروشیمی انجام گرفته توسط شرکت آب منطقه ای کهگیلویه وبویراحمد در سالهای 82 تا 87 و استفاده از نمودارهای شولر و ویلکوس آب نواحی شمال و شمال شرقی دشت قابل شرب و نواحی جنوب و جنوب غربی آن برای شرب نامناسب و در مجموع آب دشت برای مصارف کشاورزی مناسب است در مجموع روند املاح موجود در آب دشت افزایشی است که این موضوع ناشی از کاهش نزولات جوی و خشکسالی های اخیر است.

با این تفاسیراز 313 حلقه چاه موجوددر این دشت باید به‌طور متوسط سالانه 14 میلیون و 800 هزار متر مکعب آب برداشت شود، اما وضعیت به شکلی است که بیشترین میزان افت کاهش منابع آب سفره‌های زیرزمینی کهگیلویه و بویراحمد با حدود 19 متر مربوط به دشت امامزاده جعفرگچساران است. 

این درحالی است که عارف بهگام، رئیس امور آب گچساران دراین خصوص می گوید: سطح سفره‌های زیر زمینی دشت امامزاده جعفر گچساران حدود19 متر پایین تر رفته که زنگ خطری برای منطقه است.

وی افزود:برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی این دشت موجب اُفت ذخیره این مایه حیاتی و همچنین موجب شده که این دشت به‌عنوان دشت پایلوت برای برنامه‌های حفاظتی شناخته شود.

بهگام تصریح کرد: ۳۱۳ حلقه چاه کشاورزی در دشت امامزاده جعفر این شهرستان وجود دارد وسالانه ۲۲ میلیون متر مکعب آب از سفره‌های زیر زمینی این دشت برداشت می‌شودو این در حالی است که سالانه به‌طور متوسط می‌بایست ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار متر مکعب آب از چاه‌های مجاز دشت امامزاده جعفر برداشت شود.

وی تصریح کرد: اجرای طرح ملی تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی راهکار مناسبی برای احیای منابع آب دشت‌ها در سال جاری است وساماندهی میزان برداشت متناسب با پروانه بهره برداری، جلوگیری از اضافه برداشت منابع آب چاه‌ها و اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی از مهمترین اهداف طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی است.

بهگام خواستار صرفه جویی در مصرف آب به‌ویژه از سوی کشاورزان شد و گفت: تغییر الگوی کشت در این شهرستان راهکاری مناسب برای جلوگیری از هدر روی منابع آبی در گچساران است، و متاسفانه به دلیل کاهش بارندگی و استفاده زیاد کشاورزان از آب‌های زیر زمینی چاه‌های عمیق و نیمه عمیق این شهرستان دچار افت شدید آب شده است.

رئیس امور آب گچساران گفت:تغییر نوع زراعت یکی از مهمترین برنامه‌های اولویت دار این اداره برای مقابله با بحران کم آبی است.

رسول فرهادی، معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد هم درخصوص وضعیت بحرانی دشت امامزاده جعفر گچساران اظهارکرد: با وجود ۲۰ دشت در این استان، دشت امامزاده جعفر گچساران به دلیل برداشت بی رویه به عنوان دشت پایلوت استان معرفی شده است.

وی در ادامه تصریح کرد: اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آب در راستای مدیریت تعادل بین مصرف و منابع در کهگیلویه و بویراحمد است واز سال 76 تاکنون سطح منابع آب‌های دشت امامزاده جعفر با کاهش مواجه بوده است.

معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: 140 حلقه چاه غیرمجاز در دشت امامزاده جعفر وجود داشته و تاکنون ۲۰۰ کنتور در این دشت نصب شده است.

فرهادی اظهارکرد: حدود یک هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان شناسایی شده که از این تعداد ۷۰۰ مورد در بخش کشاورزی و ۳۰۰ مورد در بخش صنعت است وپلمپ تمامی چاه‌های آب غیرمجاز با هدف کاهش افت سفره‌های زیرزمینی به‌طور جدی در دستور کار این شرکت قرار دارد.

معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به کمک به سفره‌های زیرزمینی در استان، تصریح کرد: گروه‌های گشتزنی برای نظارت و بررسی تخلفات موضوع آب و آلودگی منابع آن در استان مشخص شده است،مطالعات کارشناسی استفاده از پساب فاضلاب در استان به‌جای چاه‌های کشاورزی نیز در حال انجام است.

این درحالی است که عبدالرحیم رحیمی،فرماندارگچساران دراین خصوص نیزادامه داد: دشت امامزاده جعفر از پتانسیل بسیار خوبی جهت کشت محصولات کشاورزی برخوردار است که متاسفانه برداشت های اضافی از منابع آب های زیرزمینی این دشت باعث فشار اُفت آب در این منطقه شده است.

وی تصریح کرد: دشت امامزاده جعفر در گچساران به عنوان دشت پایلوت برای برنامه‌های حفاظتی شناخته شده که با مدیریت صحیح می توان از برداشت های اضافی آب در این دشت کم کرد.

وی ادامه داد: نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌ها و افزایش گشت‌های کنترل می تواند میزان برداشت از آبهای زیرزمینی را در این دشت کاهش دهد.

فرماندارگچساران تصریح کرد:381حلقه چاه آب مجاز در گچساران وجود دارد که میزان آب استحصالی از این چاه‌ها یک هزار و 424 لیتر در ثانیه است.

هرچند فرج الله شکوهی ،مدیرکل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفته بود: میانگین بارش امسال در استان تاکنون ۷۹ میلیمتر بوده و این میزان در سال گذشته ۱۳۱ میلیمتر بوده است که۹۳ درصد مصرف آب در استان در بخش کشاورزی مصرف می شود و مدیریت صحیح این حوزه ضروری است.

وی افزود: سال گذشته کهگیلویه و بویراحمد با ۳۸ درصد با خشکسالی شدید روبرو بوده است.

اگرچه کارشناسان بیشترین برداشت آب از منابع زیرزمینی این استان را در بخش کشاورزی می دانند درحالی که افت سطح آب در دشت های کهگیلویه و بویراحمد از سال 87 آغاز شده و همچنان رو به افزایش است.

هم‌اینک ۲ هزار و ۴۸۹ حلقه چاه مجاز در بخش‌های صنعت، شرب و کشاورزی در این استان وجود داردوسالانه ۲۸۱ میلیون مترمکعب آب از چاه‌های مجاز این استان برداشت می‌شود.

گفتنی است کهگیلویه و بویراحمد در سال‌های گذشته با میانگین بارش ۶۴۰ میلیمتری یکی از استان‌های پرآب کشور بوده است،این استان با یک درصد از خاک کشور ۱۰ درصد از روان آب‌های کشور را دراختیاردارد و رودخانه‌های فصلی و دائمی این استان یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر طول دارند.

انتهای پیام